TRIỆU CHÂU NGỮ LỤC

>>> “Uống Trà Đi” Có Ý Nghĩa Gì ? Giai Thoại Thiền Sư Triệu Châu

TRIỆU CHÂU NGỮ LỤC
Recorded Sayings of JOSHU
Việt ngữ: Thích Thông Phương – Anh ngữ: James Green
Biên soạn & dịch chú thích: Thuần Bạch

HÀNH TRẠNG

Sư là đồ đệ của ngài Nam Tuyền [1], họ Hác, người quê tại làng Hách [Hương], châu Tào [2], tên là Tùng Thẩm.

Ở phủ Trấn [3] có bài ký ghi nơi tháp nói: “Sư sống rất thọ, một trăm hai mươi tuổi. Gặp thời vua Võ [4] ngược đãi, tránh qua [chỗ an ổn], ăn trái cây mặc áo cỏ mà chẳng đổi hình thức tăng.”

 Ban đầu Sư theo bổn sư đi hành cước. Đến Nam Tuyền, bổn sư [5] lễ bái trước, Sư mới lễ bái sau. Nam Tuyền đang nằm trong phương trượng, thấy Sư đến liền hỏi: – Vừa rời chỗ nào?

Sư thưa: – Viện thụy tượng [6]. 

Nam Tuyền bảo: – Có thấy thụy tượng chăng?

Sư thưa: – Thụy tượng thì chẳng thấy, chỉ thấy Như Lai nằm. 

Nam Tuyền bèn ngồi dậy hỏi: – Ông là sa-di có chủ hay sa-di không chủ?

Sư đáp: – Sa-di có chủ. 

Nam Tuyền bảo: – Chủ của ông ở đâu?

Sư thưa: – Trời đầu xuân còn lạnh, ngưỡng mong tôn thể hòa thượng luôn được muôn phước! 

Nam Tuyền bèn gọi Duy Na bảo: – Hãy sắp đặt chỗ riêng cho sa-di này!

Sau khi Sư thọ giới xong, nghe tin bổn sư đang ở viện Hộ Quốc, phía tây châu Tào, Sư bèn trở về thăm. Khi Sư về tới, bổn sư cho họ Hác hay rằng con của nhà ông đi du phương đã trở về. Gia đình thân thuộc rất vui mừng, chỉ đợi ngày hôm sau đồng qua thăm. Sư nghe thế, bèn nói: “Lưới ái trần tục không có ngày xong, ta đã từ bỏ đi xuất gia, chẳng mong gặp lại.” Ngay đêm đó, Sư gói hành lý lên đường đi trước. Sau đó, Sư tự mang bình (bát), chống tích (trượng) đi khắp các nơi, thường tự nhủ: “Đứa bé bảy tuổi hơn ta, ta học nó; ông già trăm tuổi chẳng bằng ta, ta dạy họ.” Đến tám mươi tuổi, Sư mới dừng ở viện Quán Âm, phía đông thành châu Triệu [7]. Chùa cách cầu đá mười dặm, Sư trụ trì khô khan trơ trọi, chí học theo người xưa.

Tăng đường để trống trước sau, [hằng ngày] ăn tạm một bữa trưa, giường dây gãy một chân nên lấy khúc củi cháy làm dây buộc lại, có người muốn làm cái mới nhưng Sư không cho. Trụ trì suốt bốn mươi năm, Sư chưa từng viết một lá thư cho thí chủ.

CHÚ THÍCH:

[1] Nam Tuyền Phổ Nguyện (747-834), đệ tử của Mã Tổ. Chùa của Sư ở tỉnh Chiết (bây giờ là An Huy). Sư là một trong những vị đại thiền sư thời Đường.
[2] Bây giờ là Quảng Đông
[3] Ở châu Triệu phía Bắc Trung Quốc, nơi chùa của Triệu Châu tọa lạc. Xem ghi chú 13 trang 3.
[4] Võ đế bắt đầu ba trận đàn áp Phật giáo trong những năm 841-846.
[5] Một vị tăng trong nhà thiền thường có hai vị thầy. Một vị là bổn sư độ cho mình xuất gia làm Sa-di (thường là ở gần nhà), và khi lớn sẽ tự mình tìm một vị thầy để học và tu thiền. Tên bổn sư của Triệu Châu không được biết.
[6] ‘Viện Thụy Tượng’ nghĩa đen là viện có đặt hình tượng. Ở đây thụy tượng có thể là tượng Phật. 
[7] Châu Triệu ngày nay là Hà Bắc. Từ địa danh này mà Sư có tên Triệu Châu.