GNO – Sáng nay, 31-12-2023, Hội thảo khoa học “Thiền phái Liễu Quán: Lịch sử hình thành và phát triển” chính thức khai mạc tại Hội trường Hoa Sen thuộc Cơ sở II Học viện Phật giáo VN tại Huế (P.An Tây, TP.Huế).
>>> Tiểu sử và hành trạng Tổ sư Thiệt Diệu Liễu Quán (1667-1742)
>>> Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Nhơn: “Tổ sư Thiện Hoa là nhà cải cách Phật giáo lỗi lạc”
Hiện diện chứng minh phiên khai mạc Hội thảo có Trưởng lão Hòa thượng Thích Giác Quang, Phó Pháp chủ Hội đồng Chứng minh GHPGVN; chư vị Trưởng lão Ủy viên Ban Thường trực, Thành viên Hội đồng Chứng minh; Hòa thượng Thích Thiện Pháp, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự; chư vị Phó Chủ tịch, Ủy viên Thường trực, Ủy viên Hội đồng Trị sự GHPGVN; lãnh đạo các Ban, Viện T.Ư, chư tôn giáo phẩm lãnh đạo Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Thừa Thiên Huế và các tỉnh thành lân cận; chư Tăng Ni các nơi đồng về tham dự.
Về phía lãnh đạo chính quyền có ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế; lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên Huế; lãnh đạo các đơn vị đồng tổ chức: Viện Nghiên cứu Tôn giáo, Viện Nghiên cứu Phật học VN, Đại học Huế; lãnh đạo chính quyền địa phương sở tại cùng hơn 500 đại biểu là học giả các giới, quý nhân sĩ trí thức tham dự.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Hòa thượng Thích Hải Ấn, Ủy viên Thường trực Hội đồng Trị sự, Viện trưởng Học viện Phật giáo VN tại Huế, Trưởng ban Tổ chức Hội thảo khái lược về sự hình thành, truyền thừa của Thiền phái Liễu Quán trong dòng chảy lịch sử Phật giáo Việt Nam từ xưa cho đến nay, trong suốt gần 3 thế kỷ.
Sự truyền thừa của dòng Thiền Liễu Quán đã được liên tục tiếp nối và phát triển theo cùng bước chân Nam tiến, mở mang bờ cõi của đất nước. Cũng từ dòng Thiền này, các bậc Tổ sư, Cao tăng đã dấn thân trong sự nghiệp phụng sự đạo pháp và dân tộc, đặc biệt là công cuộc Chấn hưng Phật giáo đầu thế kỷ XX.
Hội thảo khoa học “Thiền phái Liễu Quán: Lịch sử hình thành và phát triển” được tổ chức với mục tiêu nhằm minh định chính thức về vị thế cũng như nội hàm giá trị đóng góp to lớn của Thiền phái trong dòng chảy văn hóa dân tộc Việt Nam.
“Đây là Hội thảo đầu tiên mang tính lịch sử về Thiền phái. Và đây, cũng là dịp để các thế hệ con cháu của Đức Tổ sư từ khắp mọi nơi cùng trở về vun xới những giá trị tâm linh, nối kết tình linh sơn pháp lữ với tâm nguyện Truyền đăng tục diệm, Tổ ấn trùng quang”, Hòa thượng Thích Hải Ấn nhấn mạnh.
Tiếp đó, Trưởng lão Hòa thượng Thích Giác Quang, Phó Pháp chủ Hội đồng Chứng minh tuyên đọc Thư chúc mừng của Đức Pháp chủ GHPGVN. Theo đó, Đức Pháp chủ đã có lời tán thán Ban Tổ chức Hội thảo và các hoạt động tưởng niệm nhân 281 năm Tổ sư Thiệt Diệu Liễu Quán viên tịch (1742-2023).
Đức Pháp chủ nhận định Tổ sư Liễu Quán (1667-1742) có vị trí đặc biệt trong lịch sử Phật giáo Việt Nam, với sức sống và ảnh hưởng sâu rộng, là điểm son trong truyền thống hộ quốc an dân của Phật giáo nước nhà.
Nhắc lại những tấm gương sống động của Tổ sư Thanh Kế Huệ Đăng, Đại sư Trừng Thanh Thiện Hào, là hậu duệ của Tổ sư, cũng là các bậc chân tu, nhà hoạt động yêu nước thời hiện đại, đã góp phần không nhỏ trong công cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc ở thế kỷ XX. Các ngài mặc dầu dấn thân trong đời nhưng vẫn giữ được tinh thần, khí chất của những bậc tu hành chân chánh.
Đức Pháp chủ mong muốn thông qua Hội thảo sẽ làm sáng tỏ thêm về cuộc đời và đạo nghiệp của Tổ sư Liễu Quán, đồng thời góp phần nhận thức được sâu sắc hơn về nội hàm giá trị “pháp thân” ẩn trong thông điệp lưu nơi nghi môn bảo tháp Tổ sư tại núi Thiên Thai.
Đại diện chính quyền tỉnh Thừa Thiên Huế, ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh đã có lời chúc mừng đến toàn thể Hội thảo. Ông nhận định Thiền phái Liễu Quán có một vị trí hết sức đặc biệt trong lịch sử Phật giáo nói chung, lịch sử văn hóa dân tộc nói riêng, nuôi dưỡng và đào tạo ra nhiều bậc Danh tăng, đóng góp công lao to lớn cho dân tộc và đạo pháp.
Với việc nghiên cứu, minh định về cuộc đời, đạo nghiệp của Tổ sư Liễu Quán, sự hình thành, phát triển dòng Thiền mang tên Ngài, Hội thảo còn là cơ hội phát huy, lan tỏa di sản quý giá mà Tổ sư Liễu Quán và các đệ tử, hậu duệ đã lưu lại cho đời, từ đó, góp phần vào việc xây dựng phát huy văn hóa Huế nói riêng, văn hóa dân tộc nói chung.
“Đối với Dân tộc, Tổ sư là vị Thiền sư người Việt ưu tú nhất, sáng lập nên dòng Thiền thuần Việt, đó là Thiền phái Liễu Quán, để văn hoá Việt Nam được định hình, để con cháu muôn đời tự hào với bản sắc của văn hoá dân tộc Việt Nam.”, ông Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh nhận định.
Hòa thượng Thích Huệ Phước, Ủy viên Thường trực Hội đồng Trị sự, Phó ban Thường trực Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Thừa Thiên Huế đại diện Ban Trị sự phát biểu chào mừng hơn 500 đại biểu là quý vị quan khách, học giả, nhân sĩ trí thức về dự Hội thảo và góp bài tham luận. Đó là những đóng góp quý giá nhằm làm sáng tỏ nhiều vấn đề liên quan đến Thiền phái Liễu Quán, một trong những thiền phái Việt Nam, hình thành ngay chính tại vùng đất Huế.
Đãi lao Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Nhơn, Chủ tịch Hội đồng Trị sự, Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự tuyên đọc đạo từ tán thán công đức Ban Tổ chức Hội thảo. Trưởng lão Hòa thượng Chủ tịch Hội đồng Trị sự mong muốn trong Hội thảo lần này, với sự góp sức của đông đảo học giả, nhân sĩ trí thức sẽ góp phần nghiên cứu, làm sáng tỏ nhiều vấn đề liên quan đến đạo nghiệp của Tổ sư Liễu Quán và chư Tổ sư thuộc phổ hệ truyền thừa thiền phái Liễu Quán.
Sau lễ khai mạc, phiên toàn thể của Hội thảo chính thức bắt đầu với phần đề dẫn của Giáo sư Lê Mạnh Thát. Theo chương trình dự kiến, phiên chuyên đề của Hội thảo sẽ tiếp tục lúc 13 giờ 30 chiều nay với 3 diễn đàn riêng chia theo nhóm chủ đề gồm: “Tổ sư Liễu Quán: Cuộc đời, Đạo nghiệp và nền tảng tư tưởng”; “Phổ hệ truyền thừa và quá trình phát triển của Thiền phái Liễu Quán”; “Kế thừa, phát huy di sản thiền phái Liễu Quán”.
Một số hình ảnh ghi nhận:
Nguyễn Cường – Văn Phúc/Báo Giác Ngộ
Được biết – 16 giờ chiều ngày 30-12-2023, Ban Tổ chức Hội thảo khoa học “Thiền phái Liễu Quán: Lịch sử hình thành và phát triển” trang trọng khai mạc Triển lãm “Bảo đạc trường minh”, trưng bày ở cơ sở I của Học viện Phật giáo VN tại Huế (chùa Hồng Đức, số 109 đường Minh Mạng, phường Thủy Xuân, thành phố Huế).
“Bảo đạc trường minh” (寶鐸長鳴) là bốn chữ được trích từ cặp đối trên nghi môn bảo tháp Tổ sư Liễu Quán:
寶鐸長鳴,不断門前流綠水;
法身獨露,依然坐裏看青山.
Bảo đạc trường minh, bất đoạn môn tiền lưu lục thủy;
Pháp thân độc lộ, y nhiên tọa lý khán thanh sơn.
(Chuông báu vang mãi, tợ dòng suối biếc trước cửa chảy hoài chẳng dứt; Pháp thân hiển lộ, như ngài đang an nhiên tĩnh tọa trong bảo tháp ngắm núi xanh).
Cặp đối gồm một vế động một vế tĩnh. Vế động tượng trưng cho “tướng” hành hoạt bên ngoài; vế tĩnh tượng trưng cho “thể” bất sinh bất diệt bên trong.
Theo Hòa thượng Thích Hải Ấn, chủ đề của triển lãm được chọn phát xuất từ ý nghĩa ấy: “Bảo đạc trường minh” – Pháp âm của Tổ vang mãi, với một thanh âm độc lộ, thanh thoát, vô tướng vô ngôn giữa bao cung bậc phù trầm của nhân thế, nhưng vẫn mãi ngưng đọng ngân vang và hiện hình sống động trong tâm thức từ thế hệ này sang thế hệ khác…
| Triển lãm trưng bày trên 200 đầu mục tư liệu gồm kinh sách, thư tịch cổ liên quan đến Tổ sư Liễu Quán và lịch đại Tổ sư truyền thừa; gia phổ họ tộc của các thiền sư thuộc thiền phái Liễu Quán. Nhiều bản Hộ giới điệp của các vị Tổ sư có niên đại từ thời Minh Mạng, Thiệu Trị với những đặc trưng văn bản riêng của thời kỳ này. Các tư liệu mang đến cho công chúng một cái nhìn tổng quan về sự truyền thừa, sức sống linh động của Thiền phái Liễu Quán qua không gian và thời gian. Ở không gian ngoại vi khu trưng bày trung tâm giới thiệu hơn 100 hình ảnh về các ngôi cổ tự, bảo tháp, pháp tượng pháp khí,… Những hình ảnh có nội dung liên quan đến quá trình học đạo, hành đạo, khai sáng tự vũ, tục diệm truyền đăng của Tổ sư Liễu Quán. Qua đó cho thấy được sự ảnh hưởng của Thiền phái Liễu Quán kéo dài từ Thanh Hóa cho đến tận miền Nam. |
Triển lãm trưng bày trên 200 đầu mục tư liệu gồm kinh sách, thư tịch cổ liên quan đến Tổ sư Liễu Quán và lịch đại Tổ sư truyền thừa; gia phổ họ tộc của các thiền sư thuộc thiền phái Liễu Quán; Hộ giới điệp; Chánh pháp nhãn tạng Châu bản thời chúa Nguyễn; Châu bản, sắc phong và độ điệp thời vương triều Nguyễn,cùng nhiều loại hình điển tịch cổ và văn bản Hán Nôm có giá trị sử liệu khác, với niên đại trải dài từ cuối thế kỷ thứ XVIII đến nửa cuối thế kỷ XX.
Bên cạnh đó, ở không gian ngoại vi khu trưng bày trung tâm giới thiệu hơn 100 hình ảnh về các ngôi cổ tự, bảo tháp, pháp tượng pháp khí,… liên quan đến quá trình học đạo, hành đạo, khai sáng tự vũ, tục diệm truyền đăng của Tổ sư Liễu Quán và các thế hệ truyền thừa, trải dài từ Thanh Hóa đến tận các tỉnh miền Đông và Tây Nam Bộ.
“Với những nội dung như trên, triển lãm nhằm mục đích góp phần làm sáng tỏ công hạnh của Đức Tổ sư Thiệt Diệu Liễu Quán và lịch đại Tổ sư của thiền phái qua 5 nhánh truyền thừa chính: Nhánh của ngài Tế Ân Lưu Quang (khởi truyền tại Thuận Hóa); nhánh của ngài Tế Nhơn Hữu Phi (khởi truyền từ Thuận Hóa, phát triển mạnh tại các tỉnh Nam Trung Bộ và Nam Bộ); nhánh của ngài Tế Lập Ứng Am (khởi truyền từ Bình Định); nhánh của ngài Tế Căn Từ Chiếu (khởi truyền từ Phú Yên) và nhánh của ngài Tế Hiển Bửu Dương (khởi truyền từ Khánh Hòa). Qua đó, bước đầu phác họa phổ hệ truyền thừa của thiền phái Liễu Quán kể từ buổi đầu khai phái (đầu thế kỷ XVIII) đến tận hôm nay, lan tỏa khắp các tỉnh thành ở trong nước cũng như hải ngoại”, lời giới thuyết của Ban Tổ chức cho biết.
Khai mạc mở cửa tự do, đến ngày 10-1-2024, phục vụ hội thảo và giới nghiên cứu Phật giáo, văn hóa Huế cũng như lịch sử và văn hóa dân tộc.
Sáng 19-11-Quý Mão (31-12-2023), lễ tảo tháp Đức Tổ sư Thiệt Diệu Liễu Quán đã được trang nghiêm tổ chức với sự tham dự có chư tôn đức giáo phẩm chứng minh, thành viên Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Thừa Thiên Huế, chư Tăng Ni các tổ đình, tự viện trong và ngoài tỉnh.
BBT CHÙA TỰ TÂM
Tổng hợp & biên tập
Thảo luận về post