Nghi Thức Tắm Phật

Nguồn gốc của lễ tắm Phật xuất phát từ sự kiện đản sanh của Thái tử Tất-đạt-đa tại vườn Lâm-tỳ-ni. Các bản kinh thuộc hai truyền thống Nam và Bắc truyền đều ghi lại rằng khi hoàng hậu Ma-da đản sanh Thái tử, từ trên không trung có hai dòng nước của chư thiên, một ấm một mát, rưới xuống để tắm cho hoàng hậu và Thái tử. sự kiện này được ghi lại trong kinh Đại bổn (Trường Bộ II), kinh Hy hữu vị tằng hữu pháp (Trung Bộ III), lời mở đầu của bản chú giải truyện Bổn Sanh (Nidānakatha). Theo bộ Đại sự (Mahāvastu), khi Thái tử ra đời, hai dòng nước ấm và lạnh thơm dịu, trong lành từ trên không trung rưới xuống để tắm cho Thái tử.

1.   NGUYỆN HƯƠNG

(Đánh 3 tiếng chuông, 2 tay cầm 3 cây hương dâng ngang trán, quỳ đọc:)

Xin cho khói trầm thơm,

Kết thành mây năm sắc,

Dâng lên khắp mười phương,

Cúng dường vô lượng Phật,

Vô lượng chư BồTát,

Cùng các thánh hiền tăng,

Nơi pháp giới dung thông,

Kết đài sen rực rỡ,

Nguyệnlàm kẻ đồnghành,

Trên con đường Giác ngộ,

Xin mọiloài chúng sanh,

Từ bỏ cõi lãng quên,

Theo đường giới, định,huệ,

Quay vềtrong tỉnh thức.

Nam Mô Hương Cúng Dường Bồ Tát ma ha tát!  

Chúng con cung kính nghe rằng, nơi cõi trời đâu Suất đà, Thiện Huệ bồ tát ưng thời tốt, cỡi thần tượng giáng phó trần gian. Tại cung vua Tịnh Phạn, Ma Da phu nhân cảm mộng lành, mang thánh thai quang lâm phàm thế. Vui mừng thay, hoa đàm đã nở, sông núi hoan ca, thiên long trỗi nhạc, các trời rải hoa, chín rồng tắm Phật tại ta bà, bảy bước xưng tôn cùng vũ trụ. Màu nhiệm thay, ứng linh tích để báo trước nguyện độ sanh, hiện hóa thân để mở đầu ơn cứu độ. Hôm nay ngày trăng tròn tháng tư âm lịch, đệ tử chúng con, cung kính quỳ trước đài vàng, chí thành nấp trong ánh sáng, chiêm ngưỡng sơ sanh bảo tướng, lạy mừng từ phụ kim thân, ca dương công đức, bậc thầy ba cõi độc tôn, tán tụng hồng danh vị thánh muôn loài đệ nhất.

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật, tác đại chứng minh.

(đứng dậy cắm hương vào lư, rồi đứng dậy đảnh lễ Tam Bảo)

2.    ĐẢNH LỄ TAM BẢO

(tiếp theo ngồi xuống, đọc tán dương chi và tụng chú đại bi)

3.    TÁN DƯƠNG CHI

4.    TỤNG CHÚ ĐẠI BI

5.    ĐẢNH LỄ THẬP HIỆU PHẬT

(đứng dậy chắp tay đọc từng câu, hết 1 câu đánh 1 tiếng chuông rồi lạy xuống 1 lạy)

1) Chí tâm đảnh lễ, Atỳ ngục tốt, mới phát lòng lành, Nhiều kiếp tu hành, nhân viên quả mãn, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  (1 lễ )

2) Chí tâm đảnh lễ, một đời bổ xứ, hiện ở Suất Đà Hóa độ ta bà, sanh thân trần thế, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  (1 lễ )

3) Chí tâm đảnh lễ, từ Đâu Suất xuống, ứng mộng Ma Da, cỡi voi sáu ngà, vào trong thai mẹ, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  (1 lễ )

4) Chí tâm đảnh lễ, dưới cây vô ưu đản sanh thị hiện, Chín rồng phun nước, bảy bước xưng tôn, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  (1 lễ)

5) Chí tâm đảnh lễ, hiện hưởng dục lạc, nhàm chán vô thường, Bốn cửa dạo chơi, chán đời già chết, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  (1 lễ)

6) Chí tâm đảnh lễ, nửa đêm vượt thành, xuất gia tầm đạo, Tóc xanh cắt bỏ, núi tuyết tu hành, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  (1 lễ)

7) Chí tâm đảnh lễ, dưới cây bồ đề, hàng phục ma quân, Thấy sao mai sáng, Phật đạo viên thành, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  (1 lễ)

8) Chí tâm đảnh lễ, bốn mươi chín năm, độ sanh thuyết pháp Ba thừa dạy đủ, quả mãn nhân thiên, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  (1 lễ)

9) Chí tâm đảnh lễ, dưới cây Ta la thị hiện Niết bàn Để lại xá lợi, phước khắp trần gian, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  (1 lễ)

10) Chí tâm đảnh lễ, hiện tọa đạo tràng, ta bà giáo chủ Cha lành bốn loại, ba cõi đạo sư, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  (1 lễ)

(ngồi xuống đọc bài Cuộc đời đức Phật Thích Ca)

6.   CUỘC ĐỜI ĐỨC PHẬT THÍCH CA

Đức Phật Thích Ca

Từ Đâu Suất giáng trần

Nước Ca Tỳ La Vệ

Vào Rằm Tháng Tư

Hoa Vô Ưu bừng nở

Tại vườn Lâm Tỳ Ni

Trái đất sáu lần rung động

Nhạc trời trỗi khúc hoan ca

Thần dân vui khắp mọi nhà

Chúc mừng Thái tử Tất Đạt Đa

Tịnh Phạn vua cha

Rời hoàng cung đi đón

Hoàng hậu Ma Gia

Sinh ra Ngài bảy ngày thì đã quy thiên

Kiều Đàm Di mẫu, thay thế mẹ hiền

Nuôi Thái tử cho đến ngày khôn lớn

Tất Đạt Đa thông minh xuất chúng

Thiên tư cốt cách siêu phàm

Sở học không thể nghĩ bàn

Bao nhiêu thái sư cũng đều bái phục

Xuyên suốt cổ kim, không còn gì dạy nữa

Lớn lên, lời A Tư Đà, Vua Cha chợt nhớ

Mượn tay nguyệt lão kết tóc se tơ

Công chúa Gia Du kiều diễm như mơ

Để cột chân trong lâu đài nhân thế

La Hầu La, tiếng bí bô con trẻ

Mở mắt chào đời, tập nói tiếng Mẹ Cha

Ngài muốn nhìn nhân tình thế thái gần xa

Nên dạo chơi ngoài bốn cửa thành: đông tây nam bắc

Thấy cảnh sanh già bịnh chết

Ngài liền quyết chí xuất gia

Vào nửa khuya Mồng Tám Tháng Hai

Sa Nặc ơi, đưa ta vượt khỏi hoàng thành

Xa lìa cung vàng điện ngọc

Xa lìa vợ đẹp con ngoan

Vì chúng sanh, ta ra đi quyết tìm ngôi báu

Tới dòng A Nô Ma

Ngài tự tay xuống tóc

Sa Nặc ơi, thôi, ngươi hãy lui về

Trở về thưa với phụ thân

Và nhắn lời của ta từ biệt

Còn riêng ta

Đến khi nào, tìm ra đạo thì mới trở về

Bằng ngược lại, thì xem như ta đã mất

Từ đó, giữa trùng trùng Lạp Sơn Hy Mã

Đêm ngày gội tuyết nếm sương

Sáu năm khổ hạnh khôn lường

Vẫn chưa tìm ra Ánh Đạo

Bao nhiêu đạo sĩ, quyền cơ tuyệt xảo

Bao nhiêu pháp thuật, huyền vi tuyệt trần

Nhưng còn chỗ kẹt, không phải toàn chân

Ngài lại một mình, đi tìm chân lý

Bên cạnh dòng sông, Ni Liên Thuyền ý vị

Đan cỏ làm tòa, rồi khẳng quyết một câu

Chính nơi đây

Nếu không thành đạo

Thì ta quyết không rời chỗ nầy

Dù cho bụi đá trơ cây

Dù cho xương tan thịt nát

Thất thất tham thiền nghiêm mật

Cuối cùng chứng đắc đạo ca

Vô Thượng Chánh Đẳng Phật Đà

Bồ Đề Đạo Tràng, sen báu nở hoa

Vào ngày trăng tròn, tháng mười hai âm lịch

Bốn mươi lăm năm trường vân du hóa độ

Hơn ba trăm hội chuyển pháp thuyết kinh

Hàng hàng lớp lớp đệ tử đảnh lễ nghiêng mình

Sáu nẻo ba đường rợp bóng Đạo Vàng siêu tuyệt

Thuận thế vô thường

Có sinh phải có diệt

Có diệt phải có sinh

Nhưng đạo lý chơn thường

Băng ngang dòng sinh diệt

Tại rừng Sa La

Đấng Cha Lành đã tám mươi năm tuổi già

Bảy chúng đệ tử cùng quây quần câu hội

Ngài bảo các con có còn gì muốn hỏi

Những gì ta dạy xưa nay

Đại chúng im lặng tỏ bày

Nếu chúng con đã thông suốt

Thì ta có mấy lời Di Giáo

Giới luật làm Thầy, đó là bậc nhất

Giáo pháp Ba Thừa, đó là vô song

Khai thông vô thỉ vô chung

Mở đường vô sinh vô tử

Các con chớ có quên mình, gìn giữ

Đó là lời cuối cùng của Đức Như Lai

Tu chỉ một đường, không một không hai

Phật tánh muôn đời, không thêm không bớt

Mỗi mỗi chúng con, hãy chuyên tâm tu tập

Cuộc đời, không có gì bằng đạo lý từ bi

Hãy tự mình thắp đuốc lên mà đi

Ta từ giã các con, nơi Sa La Song Thọ

Rừng núi hoang vu, im bặt tiếng gió

Ngân hà nín thở, rơi rụng trăng sao

Rằm Tháng Hai âm lịch, trăng thắm lệ đào

Đức Từ Phụ Bổn Sư an nhiên niết bàn nhập diệt

Đại chúng cất lên Thích Ca Mâu Ni tha thiết

Núi rừng hòa vọng âm vang

Lan xa thế giới ba ngàn

Vượt qua mười phương tam thế

Vũ trụ càn khôn nhỏ lệ

Hướng về thế giới Ta Bà

Hộ trì đạo lý Thích Ca

Ngưỡng nguyện phổ chiếu Phật Đà

Hằng hà pháp giới châu sa

Nhất nhất chấp tay đồng Niệm Phật:

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật

(đứng dậy, vừa tụng kệ tắm Phật vừa múc nước tắm Phật)

7.    KỆ TẮM PHẬT

Con nay rưới tắm chư Như Lai

Trí sạch trang nghiêm công đức đầy

Chúng sanh năm trược rời trần cấu

Cùng chứng Như Lai tịnh pháp thân.

Trong thành Tỳ Gia chưa từng sinh

Giữa cây Sa La chưa từng diệt

Không sinhkhông diệt đức Cồ Đàm

Nếu dùng mắt thường thấy sinh diệt.

Sáng nay ngày mười lăm tháng tư

Cung vua Tịnh Phạn sinh Tất Đạt

Chín rồng phun nước trên trời xuống

Hoa sen đỡ chân từ đất lên.

Án Mâu Ni, Mâu Ni, Tam Mâu Ni, Ta Phạ Hạ (3 lần).

8.   BÁT NHÃ TÂM KINH

9.    SÁM KHÁNH ĐẢN

Đệ tử hôm nay

Gặp ngày Khánh Đản

Một dạ vui mừng

Cúi đầu đảnh lễ

Thập phương Tam Thế

Đều Ngự Như Lai

Cùng Thánh Hiền Tăng

Chúng con cùng pháp giới chúng sanh

Bởi thiếu nhơn lành

Thảy đều sa đọa

Tham sân chấp ngã

Quên hẳn đường về

Tình ái si mê

Tù trong lục đạo

Trăm dây phiền não

Nghiệp báo không cùng

Nay nhờ Phật Tổ Năng Nhân

Dủ lòng lân mẫn

Không nỡ sinh linh thiếu phước

Nặng kiếp luân hồi

Đêm dày tăm tối

Đuốc tuệ rạng soi

Nguyện cứu muôn loài

Pháp dùng phương tiện

Ta Bà thị hiện

Thích chủng thọ sanh

Thánh Ma Da mộng ứng điềm lành

Vua Tịnh Phạn phước sinh con thảo

Ba mươi hai tướng tốt

Vừa mười chín tuổi xuân

Lòng từ ái cực thuần

Trí xuất trần quá mạnh

Ngai vàng quyết tránh

Tìm lối xuất gia

Sáu năm khổ hạnh rừng già

Bảy thất nghiêm tinh thiền tọa

Chứng thành đạo quả

Hàng phục ma binh

Ba cõi đều dậy tiếng hoan nghênh

Muôn vật thảy nhờ ơn tế độ

Chúng con nguyện:

Dứt bỏ dục tình ngoan cố

Học đòi đức tánh quang minh

Cúi xin Phật Tổ giám thành

Từ bi gia hộ:

Chúng con cùng pháp giới chúng sanh

Chóng thành đạo quả.

Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật. (3 lần)    

10.  HỒI HƯỚNG

Lễ Phật công đức thù thắng hạnh,

Vô biênthắng phước giai hồi hướng,

Phổ nguyện pháp giới chưchúng sanh

Tốc vãng vô lượng quang Phật sát.

Nguyện tiêu tam chướng trừ phiền não,

Nguyện đắc trí huệ chơnminh liễu,

Phổ nguyện tội chướngtất tiêu trừ,

Thế thế thường hành Bồ tát đạo.

Nguyện sanh Tây phươngtịnh độ trung,

Cửu phẩm liên hoa vi phụ mẫu,

Hoa khai kiến Phật ngộ vô sanh,

Bất thối Bồ Tát vi bạn lữ.

Nguyện dĩ thử công đức

Phổ cập ư nhứt thiết

Ngã đẳng dữ chúngnsanh

Giai cộng thành Phật đạo.

11. PHỤC NGUYỆN

Vừa rồi bao nhiêu công đức, bấy nhiêu hương hoa, thành kính thiết tha, nguyện xin hồi hướng, cúng dường kim tướng Phật tổ sơ sanh, cúi xin đức Phật giám thành, từ bi nạp thọ. Phục nguyện: một hoa đàm đã nở, một vị thánh ra đời, một ngôi sao đêm tối, một mặt trời mùa đông, may mắn biết bao cho Ta bà thế giới, vui mừng nào kể cả vũ trụ đất trời, từ nay bể khổ gặp thuyền từ, đường mê nhờ đuốc tuệ, Phật tánh muôn loài vốn có, mê tâm hiếm kẻ nào không, mê lầm giác ngộ, tự tánh lo toan, đau khổ an vui do tâm quyết định, gắng sức tu bồi nhân tốt, chờ ngày thành tựu quả lành, chúng con rồi sẽ thành Phật, đức Phật là Phật đã thành. Lại nguyện: Đạo pháp huy hoàng, chúng tăng thanh tịnh, trời yên bể lặng, gió thuận mưa hòa, nhà nhà lạc nghiệp an cư, xứ xứ thái bình thạnh trị, gia đình Phật tử, phước thọ khương ninh, pháp giới chúng sanh, đều thành Phật đạo.

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.

12. TAM TỰ QUY

Tự quy y Phật, đương nguyện chúng sanh, thể giải đại đạo, phát vô thượng tâm.

Tự quy y Pháp, đương nguyện chúng-sanh, thâm nhập kinh tạng, trí huệ như hải.

Tự quy y Tăng, đương nguyện chúng sanh, thống lý đại chúng, nhứt thiết vô ngại.

Nguyện đem công đức này

Hướng về khắp tất cả

Đệ tử và chúng sanh

Đều trọn thành Phật đạo.

(lạy 3 lạy trước khi kết thúc nghi thức tắm Phật)